Bayat İlçesi 4

 Böylece Müderris Hacı Osman Efendi, Bayat'ta kalır ve bir medrese açar. Medresede yüzlerce öğrenci yetiştirir. Sonradan medreseyi, oğlu Rüştiye Hocası Hacı Hasan Efendi'ye, o da kendi oğlu Hafız Mehmet Efendi'ye bırakır.

aee

Bu arada 19. yy'ın ikinci yarısında Bayat'ta iki ünlü hoca daha kendini gösterir.Birisi Hafız Ali Efendi, öteki Konya Bozkır’ dan adı bir olaya karıştığı için Bayat'a gelmiş Hacı Ahmet Efendi'dir. Bu durumda iki ayrı medrese daha açılarak, Bayat'ın kültür ve eğitim yaşamı oldukça gelişir. Ancak, Hacı Hasan Efendi ile Hacı Ali Efendi, Hacı Ahmet Efendi'nin kendi evini de öğrencilerine yaptırmasına karşı çıkarlar. Bu yüzden Hacı Hasan Efendi, medreseyi oğlu Hafız Mehmet Efendi'ye bırakıp Bolvadin, Eskişehir, Karacabey ve Ezine'de Rüştiye öğretmenliği yapmak üzere Bayat' tan ayrılır.

Öte yandan, Hacı Osman Efendi'nin girişimleriyle 1834 yılında Mescit Camii, Hacı Arap oğullarından Hacı Hüseyin Ağa'nın yardımlarıyla 1876'da tahta minareli Hacı Arap Camii ve halkın ortak çabalarıyla da 1888'de Mezar Yakası Camii yaptırılmıştır. Ayrıca, Ulu Cami (Çarşı Camii) 1878 ve 1940 tarihlerinde iki kez, öteki camiler de 1953 yılında yöre halkının girişimleriyle ayrı ayrı köklü birer onarım görmüştür.

Nahiyelik örgütü, 1906'da ilkin Han Köyü'ne verilmişken, tüm çevre köylerinin üst makamlara başvuruları üzerine 1907 yılında Bayat'a aktarılmıştır. İlk nahiye müdürü de Ali Efendi adında bir devlet görevlisidir. 1909 yılında belediye örgütü kurulmuş, başkanlığa da Seferoğlu Hüseyin Ağa seçilmiştir. Belediyenin bir yazman, bir de belediye çavuşu olmak üzere iki memurunun bulunduğu, ilk kasa mevcudunun da yedi lira bir kuruş on para olarak saptandığı eldeki kayıtlardan anlaşılmaktadır. Bu tarihlerde Bayat'a ilçelik emri geldiği halde, kimi ağaların karşı çıkmalarından, ilçe örgütü Emirdağı'na taşınmıştır. 1987 yılında tekrar ilçelik unvanını almıştır.

BAYAT İLÇE TOPLUMSAL YAŞAM VE SANAT ÜRÜNLERİ

Toplumsal Yaşam ve Sanat Ürünleri

Bayatlılar'ın yaşamlarında kent uygarlığı öğelerini de, göçerlerin sanat öğelerini de bir arada görmek mümkündür. Orta Asya kuzey kervan yolu üzerinde ve Aral gölünün kuzeybatısında kurulmuş olan, Barçın (ipek) kentinden birtakım anılar taşımaktadırlar. Bayat’ ın bir başka adı da Han Barçın'dır. Bu ada yanlışlıkla «Han-köyü-parçası» karşılığı verilmeye çalışılmıştır. Oysa Han Barçın;